(Gedeeltelijk) overzicht van het leven van Raymond de Jaegher

Raymond de Jaegher (1905-1980) wordt geboren in Kortrijk op 13 september 1905. Zijn broer Francis is twee jaar jonger en overlijdt in Luik in 1986. De familie brengt de eerste wereldoorlog door in Engeland en vestigt zich daarna in Verviers. Raymond voltooit zijn middelbare studies (Grieks-Latijnse) in het Jezuïetencollege St-François-Xavier (Verviers).
Hij komt in contact met de onderpastoor van zijn parochie (Ste-Julienne), André Boland, een dynamische priester die in 1922 gevraagd wordt door P. Lebbe om Chinese studenten op te vangen. Raymond en andere jongeren storten zich met enthousiasme in de hulp aan Chinese jongeren. Priester Boland bracht deze beweging ter sprake in “Mes petits enragés”, waarin hij ook het engagement van Raymond ten dienste van een van de eerste Chinese bisschoppen beschrijft.
De jonge man uit Verviers kiest namelijk om P.Lebbe te volgen door in 1927 toe te treden tot de lekenhulporganisatie voor de missies… die nog niet bestaat maar waarvan de oprichting werd beslist in onderlinge overeenstemming tussen Lebbe en Boland na de inwijding door paus Pius XI van de eerste zes Chinese bisschoppen, waaronder Mgr. Souen (28 okt.1926).
Raymond begint aan het seminarie te Leuven (in het seminarie Leon XIII, bestemd voor Belgische seminaristen die universitaire studies volgen), eerst als leek, vervolgens als seminarist van Mgr. Souen, prefect en daarna apostolisch vicaris van Ankwo (S. van Peking). Hij spreekt heel enthousiast en veel over China en over P. Lebbe met zijn seminariegenoten, en ook in de jongerenbijeenkomsten van de Katholieke Actie. Op 4 dec.1930 vertrekt hij naar China terwijl hij slechts onderdiaken is. Mgr. Souen verleent hem het volgende jaar de priesterwijding.
Raymond werkt in Ankwo als secretaris van de bisschop, en weldra als leraar (hij leert al snel Chinees), predikant, bouwmeester, aalmoezenier. Ondertussen onderhoudt hij een regelmatige briefwisseling met enkele van zijn oud-genoten van het seminarie Léon XIII. Hij wordt zich bewust van het feit dat de kerk haar weg moet vinden tussen het fascisme en het communisme die de Chinese elites verontrusten.
In het kader van de Chinees-Japanse oorlog, verklaard in juli 1937, verbindt P. Lebbe zich met een zeker aantal van zijn Kleine Broeders van St-Jan-Baptist om te helpen in de gezondheidsdienst van het Chinese leger. In 1938 wordt Raymond benoemd tot ad interim overste van de jonge congregatie, alsook van de vrouwelijke tegenhanger, de Kleine Zusters van St-Theresia. In februari 1940 zal hij P. Lebbe op het front zien (in Lin-hsien), vooral om van hem te gedaan te krijgen dat hij de Verordeningen van de congregatie van de Kleine Broeders opmaakt. Ze zijn tien dagen lang samen om deze verordeningen op te stellen. Dan gaan ze uit elkaar, met het voorgevoel dat ze elkaar niet meer zouden zien. Vincent Lebbe sterft effectief op 24 juni 1940.
Naar aanleiding van het vertrek van de burgerlijke autoriteiten van het district van Ankwo, wordt Raymond ertoe gebracht feitelijke leider van dit district te worden. Maar, vanaf 1940 gaat het landelijke gedeelte van de regio Ankwo over in handen van de communisten die strijden tegen de Japanse bezetter. Het apostolisch werk wordt gevaarlijk. En, in maart 1943, houdt de bezetter Raymond aan als onderdaan van een vijandelijk land. De priester wordt naar het interneringskamp van Weihsien (Shandong) gebracht, waar hij, bij de 1.700 gevangenen, zes priesters van de SAM terugziet. Een van de zeven, Emmanuel Hanquet, beschrijft in zijn Memoires de trucs die Raymond gebruikte om briefwisseling buiten het kamp te krijgen. Raymond beschrijft deze geheime operaties met veel details in zijn boek Tempête sur la Chine.
Na zijn bevrijding in augustus 1945 vestigt hij zich in Peking waar zijn bisschop hem gevraagd had te helpen bij de opvang van vluchtelingen, afkomstig van overal. Op 17 december wordt hij ontvangen door de president Chang Kai-shek, met wie hij wil samenwerken in de geest van P. Lebbe. De opperbevelhebber spoort hem aan te werken aan de wederopbouw van het land, een noodzakelijke voorwaarde om snelheid te winnen op de communisten. Maar de missie van bemiddeling tussen nationalisten en communisten geleid door de Amerikaanse generaal Marshall mislukt in het begin van 1947. De burgeroorlog moest worden aanvaard als een feitelijke toestand.
Raymond zal vanaf dan zijn tijd besteden aan het geven van lezingen in verschillende steden van het land om het verzet aan te moedigen tegen de communisten waarvan hij de misdrijven en gruweldaden had gezien en ondergaan sinds het begin van de oorlog. Het rode leger bezet nu echter bijna het hele land. Een vriend uit Shanghaï waarschuwt Raymond dat hij, priester van Belgische origine, op de communistische lijst staat van onmiddellijk uit te schakelen personen. Zo verlaat Raymond China voorgoed in het begin van 1949. Hij zal zich dan toeleggen op de verlichting van het leed in de Chinese vluchtelingenkampen in het buitenland en op het organiseren van een anticommunistische Liga in de Verenigde Staten, waar hij zich zou vestigen. Hij zou er sterven in 1980.

Tot hier de betrouwbare gegevens die ik heb over het leven en de activiteiten van R. de Jaegher. Er is nog veel te ontdekken over zijn leven.
Ik heb mijn informatie gehaald uit de Archieven van Lebbe, en uit drie werken: J.Leclercq,
Vie du Père Lebbe (1955), A.Boland, Mes petits enragés, s.d. (rond 1930) ; R.de Jaegher en Irène Corbally Kuhn, The Enemy within (1952 ?), werk vervolgens uitgegeven in het Frans:
Tempête sur la Chine, Parijs, 1953.

Cl.Soetens